Begrijpend Lezen groep 8 (2023)

Begrijpend lezen is een onderdeel dat op de basisschool veel geoefend wordt. Als ouder is het dan natuurlijk handig als je weet waar je kind tijdens die lessen mee te maken krijgt. In deze artikelenreeks geven we je daar een beeld van. In dit artikel lees je alles over begrijpend lezen in groep 8.

Nu je kind in groep 8 zit, wordt de vaardigheid begrijpend lezen steeds verder uitgebouwd. Je kind heeft het technisch lezen inmiddels goed onder de knie. Nu is het vooral belangrijk dat je kind weet wat er met de inhoud van een tekst wordt bedoeld.

Het niveau van begrijpend lezen is mede bepalend voor het schooladvies van je kind. Als ouder is het dus goed om deze ontwikkeling van je kind te volgen en eventueel thuis extra te ondersteunen.

Veel kinderen vinden begrijpend lezen lastig of hebben er niet altijd plezier in.

Als jouw kind een echte boekenwurm is, zal hij begrijpend lezen waarschijnlijk niet als een vervelend vak ervaren. Maar als je kind niet uit zichzelf gemotiveerd is om een boek te pakken, zal ook lezen niet zijn grootste hobby zijn.

In dit artikel lees je over de dingen die je kind in groep 8 bij begrijpend lezen leert. Ook krijg je inzicht in de soorten teksten en strategieën waar je kind mee te maken krijgt. Verder lees je meer over de verschillende lesmethodes en over de Cito-toets begrijpend lezen in groep 8. Ten slotte krijg je tips waarmee je thuis samen met je kind met begrijpend lezen aan de slag kunt.

Doelen Begrijpend Lezen groep 8

Het is belangrijk dat leerlingen op verschillende scholen in het land ongeveer hetzelfde leren op de basisschool. Dat geldt voor alle vakken, en dus ook voor begrijpend lezen.

Daarom wordt er gewerkt met landelijk vastgestelde leerlijnen. Die zijn ontwikkeld door de CED-groep. In de leerlijn taal staat wat je kind in groep 8 voor begrijpend lezen moet kunnen en kennen. Deze kun je hier vinden.

De lesdoelen in deze leerlijn zijn vrij globaal geformuleerd, omdat niet ieder kind exact hetzelfde niveau zal bereiken. De leerlijnen zijn vooral bedoeld als basis voor de lessen die de leerkracht aan je kind geeft. Hoe de leerkracht zijn lessen begrijpend lezen precies invult, is aan hem.

Er is binnen de klas wel altijd aandacht voor de verschillende niveaus. Kinderen die begrijpend lezen moeilijk vinden, krijgen extra ondersteuning. Als je kind begrijpend lezen juist heel makkelijk vindt, bestaan er meer uitdagende lesprogramma’s.

Een leerlijn loopt door van groep 1 tot en met groep 8. Aan het eind van groep 8 heeft je kind een niveau bereikt dat mede bepaalt naar welke middelbare school het kan gaan.

In groep 8 herhaalt je kind de vaardigheden die het in de voorgaande jaren voor begrijpend lezen heeft geleerd. Daarnaast komen nog een aantal nieuwe leerdoelen aan bod. Daarvan vind je hier een overzicht.

Je kind…

• leest alle tekstsoorten die aan de orde zijn geweest met zelfstandige toepassing van de leesstrategieën. Met andere woorden: je kind weet hoe hij de verschillende teksten moet lezen en hoe hij hieruit relevante informatie kan krijgen.
• stelt en beantwoordt voor, tijdens en na het lezen zelfstandig en op eigen initiatief een aantal vragen.
• plant, stuurt, bewaakt en controleert het eigen leesgedrag.
• bepaalt de strekking van een tekst.

Je kind moet ook in staat zijn de teksten die hij leest samen te vatten. Dat is nog niet zo’n makkelijke klus. In onderstaande video krijg je bruikbare tips die je kind kunnen helpen bij het maken van een samenvatting.

Ook dit jaar kun je spelenderwijs thuis het leesgedrag van je kind stimuleren. Lees bijvoorbeeld samen een tekst uit de krant en stel daar een aantal vragen over. Kijk hoe je kind dit zelfstandig doet en geef sturing waar nodig.

Leesteksten groep 8

Voordat je kind in groep 8 start, heeft het al uitgebreid kennisgemaakt met verschillende soorten teksten. Denk aan instructieteksten, verhalende teksten, betogende teksten en informatieve teksten.

In dit laatste jaar op de basisschool worden alle tekstsoorten nog regelmatig herhaald, zodat je kind de verschillen tussen de soorten nog beter gaat herkennen.

De verschillende teksten vragen ook ieder om een eigen aanpak. Daarom gaat je kind in groep 8 nog dieper in op de verschillende leesstrategieën die het al eerder aangeboden kreeg, zoals samenvatten, vragen stellen en ophelderen van onduidelijkheden.

Verder krijgt je kind natuurlijk weer te maken met de o zo lastige meerkeuzevragen. Je kind moet uit verschillende antwoorden het beste kiezen. Bij begrijpend lezen is het van belang dat je kind altijd uitgaat van de tekst en niet van de kennis die hij al over het besproken onderwerp heeft.

Meerkeuzevragen lijken vaak simpel, maar schijn bedriegt. Antwoorden lijken soms veel op elkaar en in andere gevallen is een antwoord niet correct, ook al lijkt het nog zo logisch.

Het is daarom alleen maar goed dat ook in groep 8 nog veel aandacht wordt besteed aan deze vaardigheid.

Begrijpend lezen groep 8 methode

Er bestaan veel verschillende methodes voor begrijpend lezen. Zoals we in ons artikel over begrijpend lezen groep 5 al aangaven, wordt Nieuwsbegrip het meest gebruikt.

De teksten van Nieuwsbegrip hebben altijd een actueel onderwerp. Natuurlijk wordt er qua onderwerpen rekening gehouden met de leeftijdsgroep waar je kind toe behoort.

Je kind wordt met deze methode dus niet alleen beter in begrijpend lezen, maar ontwikkelt ook zijn kennis van de wereld.

Naast Nieuwsbegrip bestaan nog een aantal andere methodes begrijpend lezen:

• Grip op Lezen
  Deze methode werkt met diverse verhalen en teksten welke niet direct actueel zijn. Ook kan er met deze methode worden gedifferentieerd op verschillende niveaus. Dit vooral gedaan op instructieniveau of door extra uitdagende opdrachten te geven.
• Leeslink
  Leeslink is een digibord-methode en sluit aan bij actuele onderwerpen. Bij Leeslink wordt er behalve verschillende leesstrategieën met name aandacht besteed aan de herstelstrategie. Hierbij leren kinderen wat ze moeten doen als ze de tekst niet goed begrijpen of een woord niet herkennen. Ze krijgen hierbij hulp van leeshulpjes en woordschema’s.
• Atlantis
  Deze methode werkt met een geïntegreerde aanpak. Dat betekent dat er aandacht wordt besteed aan zowel technisch lezen als begrijpend lezen tijdens de lessen. Het leesplezier staat in deze methode voorop.
• Actief leren lezen
  Waar de meeste methodes pas beginnen met hun aanbod in groep 4, begint de methode Actief leren lezen al in groep 3. Vanaf het begin staan de begrijpend leeslessen tussen de technisch leeslessen.
• Close Reading
  Close Reading is geen methode uit een lesboek, maar is een aanpak die bij elke tekst toegepast kan worden. Het is een verdiepende manier van begrijpend lezen, waarbij de inhoud centraal staat.

CITO Toets Begrijpend lezen groep 8

Op veel scholen wordt in groep 8 de Cito doorstroomtoets afgenomen. Geldt dit ook voor de school van jouw kind, dan heeft je kind waarschijnlijk al vanaf groep 4 een aantal Cito-toetsen begrijpend lezen moeten maken.

Als ouder weet je dan waarschijnlijk al aardig goed hoe je kind er qua begrijpend lezen voor staat. In groep 8 wordt er gekeken hoe goed je kind de tekst kan begrijpen en interpreteren. Ook wordt getest hoe goed je kind de vaardigheden opzoeken en samenvatten onder de knie heeft.

Deze vaardigheden worden in verschillende soorten opgaven getoetst:

• openplaatsopgaven: je kind moet bedenken welk woord of welke woordgroep op een open plaats in de tekst moet worden ingevuld.
• voorspelopgaven: je kind moet na het lezen van een deel van de tekst voorspellen hoe de tekst verder zal gaan of waar de tekst over gaat.
• tekstopgaven: dit zijn de opgaven die echt over de inhoud van de tekst gaan. Meestal wordt 1 vraag daarbij gekoppeld aan een kort, specifiek tekstfragment.
• opzoekopgaven: bij deze zoekopdrachten moet je kind gebruik maken van digitale of schriftelijke informatiebronnen om tot het juiste antwoord te komen.
• samenvatopgaven: deze opgaven gaan over de tekst in z’n geheel of in ieder geval over grotere delen van de tekst. Zo kan er bijvoorbeeld om de hoofdgedachte van de tekst gevraagd worden.

Meer informatie over CITO Begrijpend Lezen kun je vinden in dit artikel: CITO Begrijpend Lezen.

Scores CITO Begrijpend Lezen groep 8

Op school heb je als ouder regelmatig gesprekken met de leerkracht van je kind, waarbij je o.a. de scores van de (Cito-)toetsen bespreekt. Vaak heeft de leerkracht van groep 7 al een voorlopig advies gegeven. Daardoor heb je als ouder al een globaal beeld van het niveau waar je kind na groep 8 naartoe doorstroomt.

Met name de ontwikkeling van begrijpend lezen is een belangrijke voorspeller voor het niveau dat je kind aankan. Als je het als ouder lastig vindt om de scores rondom begrijpend lezen goed te begrijpen, vraag dan gerust de leerkracht om een duidelijke uitleg. Ook in ons artikel over Cito-scores vind je meer informatie.

De leerkracht kan precies uitleggen op welk functioneringsniveau je kind zit, hoe de ontwikkeling verloopt en welk schooladvies daarbij past.

Niet alle scholen nemen de Cito-toetsen af. Een school is vrij om te bepalen welk leerlingvolgsysteem het gebruikt. Zo kan een school ook voor bijvoorbeeld de IEP-toets kiezen.

Toch geldt voor alle leerlingvolgsystemen globaal gezien hetzelfde: gedurende de hele basisschooltijd is je kind regelmatig getoetst op de verschillende taal- en rekenkundige onderdelen. Ook op begrijpend lezen dus. Al deze toetsuitslagen bij elkaar geven, naast de resultaten van de methodetoetsen en de observaties in de klas, een goed beeld van het ontwikkelniveau van jouw kind.

Begrijpend Lezen oefenen groep 8

Naar welke middelbare school je kind ook gaat, de vaardigheid begrijpend lezen blijft hoe dan ook belangrijk. Bij veel vakken krijgt je kind namelijk te maken met grotere stukken tekst. Dat geldt niet alleen voor de talen, maar bijvoorbeeld ook voor aardrijkskunde, geschiedenis, biologie en zelfs wiskunde. Een goed tekstbegrip is dan noodzakelijk om het vak echt te doorgronden.

Daarom blijft het ook in groep 8 nog verstandig om thuis af en toe te oefenen met begrijpend lezen. Dat doe je bijvoorbeeld aan de hand van de 4 V’s, waar we in ons artikel over begrijpend lezen oefenen uitgebreid aandacht aan besteden.

De 4 V’s omvatten:

• visualiseren: je maakt in je hoofd een voorstelling van wat er in de tekst wordt verteld.
• voorkennis gebruiken: je vraagt je kind, voordat het de tekst helemaal gaat lezen, wat het al weet over het onderwerp.
• vragen stellen: je stelt je kind verdiepende vragen over een stukje tekst dat je samen hebt gelezen.
• voorspellen: je daagt je kind uit na te denken hoe een tekst verder gaat.

Begrijpend lezen groep 8 werkbladen

Als je met je kind begrijpend lezen wilt gaan oefenen, is het van groot belang dat de teksten die je daarvoor gebruikt, van een passend niveau zijn. Natuurlijk kun je de leerkracht vragen welke teksten bij het ontwikkelniveau van jouw kind passen.

De leerkracht heeft een goed beeld van de kennis die jouw kind al bezit. Ook heeft die meestal wel wat oefenteksten liggen waar jullie thuis mee aan de slag kunnen.

Ook bij Wijzer over de Basisschool vind je oefenmateriaal voor begrijpend lezen groep 8. Zo bieden we een gratis oefentekst met vragen aan speciaal voor dit niveau. Daarnaast komt binnenkort een gloednieuw Oefenboek Begrijpend Lezen Groep 8 uit! Ideaal om naar hartelust mee te oefenen.

Verder bestel je bij ons makkelijk het Oefenboek Doorstroomtoets Groep 8 deel 1 en Oefenboek Doorstroomtoets Groep 8 deel 2. Daarin wordt aandacht besteed aan alle onderdelen die bij de doorstroomtoets aan bod komen. Begrijpend lezen komt dus ook uitgebreid aan de beurt.

Les begrijpend lezen groep 8

Je kind helpen bij het begrijpen van teksten is nog niet zo makkelijk. Hoe geef je een goede instructie? Wat doe je als je kind het niet begrijpt?

Het bieden van een goede instructie is niet zo eenvoudig. Leerkrachten zijn daarvoor opgeleid en weten hoe ze je kind kunnen motiveren om met de nieuwe leerstof aan de slag te gaan.

Vind je het fijn om bij die instructies wat extra ondersteuning te krijgen? Check dan de instructievideo’s op ons YouTube-kanaal. Elke video behandelt 1 leesstrategie, waardoor de inhoud overzichtelijk en behapbaar blijft.

Met al dit extra oefenmateriaal weet jij zeker dat je kind straks klaar is voor de middelbare school. Wie wil dat als ouder nu niet?

Veel succes met oefenen!

Bekijk ook:

• Begrijpend lezen groep 4
• Begrijpend lezen groep 5
• Begrijpend lezen groep 6
• Begrijpend lezen groep 7
• Hoe vind je de hoofdgedachte van een tekst?
• Grafieken en tabellen aflezen
• Oorzaak en gevolg
• Wat zijn sleutelwoorden? (Begrijpend lezen)
• Wat is een sturingsstrategie?
• Wat is modelen bij begrijpend lezen?
• Alles over de leerlijn begrijpend lezen
• Wat is begrijpend lezen?